Het EK 2024 in Duitsland is niet alleen een groot sportevenement, maar ook een cultureel spektakel. Dit jaar zijn de Albanezen aanwezig met hun karakteristieke witte hoedjes, ofwel de qeleshe. Maar wat betekent deze witte hoed en waarom dragen voetbalfans uit Albanië het tijdens het Europees Kampioenschap?
Alles van de oorsprong tot de symboliek en betekenis van deze witte hoedjes lees je nu hieronder!
De qeleshe op het EK 2024
In een spannende EK-wedstrijd in het Volksparkstadion hebben Kroatië en Albanië de punten gedeeld. Het duel eindigde met een 2-2 gelijkspel, waarbij Albanië verrassend de leiding nam en Kroatië zich in de tweede helft terugvocht.
Ondanks het boeiende spel waren het de Albanezen met hun opvallende witte hoedjes die de aandacht trokken!
Toen de wedstrijd in de 11e minuut was aangekomen, begonnen er plotseling witte petjes door het stadion te vliegen. Albanese supporters gooiden deze witte hoedjes, die ze normaal gesproken dragen, van vreugde omhoog na de 1-0 voorsprong tegen Kroatië.
Maar hoe heten die witte hoedjes die de Albanezen dragen tijdens EURO 2024? Het hoedje van de Albanese voetbalsupporters heet een qeleshe.
Betekenis van de witte hoedjes: de qeleshe
Albanese mannen dragen de traditionele witte, randloze keppel genaamd qeleshe, ook wel bekend als de plis of qylat. Deze hoed is gemaakt van gevilte wol en heeft een rijke symboliek die diep geworteld is in de Albanese cultuur.
Geschiedenis van de qeleshe
De qeleshe stamt uit de Illyrisch tijd en werd door zowel mannen als vrouwen gedragen. Archeologische vondsten, zoals een monument in Zenica, tonen vergelijkbare keppels en bevestigen het gebruik ervan in het oude Illyrië.
In de 16e eeuw beschreef men de qeleshe als een hoge kegelvormige hoed en beeldden kunstwerken deze af. Gedurende de 18e en 19e eeuw groeide de qeleshe uit tot een symbool van de Albanese cultuur, vaak verschijnend in schilderijen.
Tot slot werd het in de 19e en 20e eeuw een belangrijk onderdeel van de Albanese nationale klederdracht. Strijders tijdens de onafhankelijkheidsstrijd droegen het ook als symbool van verzet en identiteit.
De naam qeleshe
In het Albanees zijn er verschillende namen voor de traditionele witte muts. In het enkelvoud heet hij “qeleshja” of “plisi”, terwijl de meervoudsvormen “qeleshe” of “plisa” zijn.
Het woord “qeleshe” is afgeleid van het Albanese woord voor wol, namelijk “lesh”.
Variaties van de qeleshe
Deze witte hoedjes zijn een belangrijk onderdeel van de traditionele kleding van Albanese bergbewoners. Tijdens de Ottomaanse periode was een witgekleurde fez-muts het karakteristieke hoofddeksel voor veel Albanezen, vooral onder islamitische Albanezen.
Veel Albanese gemeenschappen zien het als een nationaal symbool. De qeleshe wordt gedragen in verschillende regio’s waar Albanezen wonen en maakt nog steeds deel uit van hun traditionele klederdracht.
De hoogte en vorm van de muts kunnen echter variëren, afhankelijk van de regio.
In de noordelijke Albanese bergen heeft de muts een halfronde vorm, terwijl hij in de regio Kukës meer afgeplat is. Daarnaast is in Zuid-Albanië, vooral in Gjirokastër en Vlorë, de witte hoed vaak hoger dan in het noorden. In sommige delen van Zuid-Albanië heeft de muts zelfs een klein uitsteeksel.
Conclusie
Het beeld van duizenden Albanezen op de tribunes van het EK 2024 met hun witte hoedjes is in ieder geval een indrukwekkend en uniek gezicht. Daarnaast benadrukt het niet alleen de diversiteit van het voetbaltoernooi, maar ook de culturele rijkdom die elk deelnemend land met zich meebrengt!
Lees hier verder over de cultuur van Albanië: